علوم اجتماعی
سعید شفاهی؛ علیرضا چناری؛ صغری افکانه
چکیده
هدف: مدیریت دانش نقش مهمی در رشد و توسعه سازمان‌های مختلف به‌ویژه سازمان‌های آموزشی دارد. بنابراین، هدف این مطالعه بررسی تاثیر شاخص‌های توسعه آینده پژوهی مدیریت دانش در دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان تهران بود.روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا مقطعی بود. جامعه پژوهش همه اعضای هیأت‌علمی و حق‌التدریس دانشکده‌های ...
بیشتر
هدف: مدیریت دانش نقش مهمی در رشد و توسعه سازمان‌های مختلف به‌ویژه سازمان‌های آموزشی دارد. بنابراین، هدف این مطالعه بررسی تاثیر شاخص‌های توسعه آینده پژوهی مدیریت دانش در دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان تهران بود.روش شناسی: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا مقطعی بود. جامعه پژوهش همه اعضای هیأت‌علمی و حق‌التدریس دانشکده‌های علوم تربیتی دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان تهران در سال تحصیلی 1402-1401 به تعداد 210 نفر بودند. نمونه پژوهش بر اساس جدول کرجسی و مورگان 160 نفر برآورد که با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق‌ساخته توسعه آینده پژوهی مدیریت دانش (67 گویه) بود که روایی صوری آن توسط خبرگان دانشگاهی تایید و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ 92/0 محاسبه شد. داده‌ها با روش‌های تحلیل عاملی اکتشافی و معادلات ساختاری در نرم‌افزارهای SPSS نسخه 23 و LISREL نسخه 7/8 تحلیل شدند.یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که توسعه آینده پژوهی مدیریت دانش دارای 67 گویه در 14 عامل و 6 بعد ساختار سازمانی و زیرساخت فناوری اطلاعات به‌عنوان عوامل علّی، بسترهای فرهنگی موثر بر توسعه آینده پژوهی و راهبردهای مدیریتی به‌عنوان عوامل زمینه‌ساز، همسویی دانشگاه با نیازهای تحولی جامعه و سیاست‌گذاری‌های آموزش عالی به‌عنوان عوامل مداخله‌گر، خلق دانش، تسهیم دانش، به‌کارگیری دانش و ذخیره‌سازی دانش به‌عنوان پدیده محوری، تحول در سیستم آموزشی و نهادینه‌شدن آینده‌نگاری و خط‌مشی‌گذاری به‌عنوان راهبردها و توسعه هوشیاری سازمانی و بهره‌وری نیروی انسانی به‌عنوان پیامدها بود؛ به‌طوری که همه عامل‌ها دارای نسبت روایی محتوایی بالاتر از 70/0، میانگین واریانس استخراج‌شده بالاتر از 5/0 و پایایی کرونباخ بالاتر از 80/0 بودند. مدل شاخص‌های توسعه آینده پژوهی مدیریت دانش در دانشگاه‌های آزاد اسلامی استان تهران برازش مناسبی داشت. در این مدل هر یک از عامل‌ها بر بعد مربوط به خود و عوامل علّی بر عوامل زمینه‌ساز، عوامل مداخله‌گر و پدیده محوری تاثیر مستقیم و معنادار، عوامل زمینه‌ساز، عوامل مداخله‌گر و پدیده محوری بر راهبردها و عوامل زمینه‌ساز، پدیده محوری و راهبردها بر پیامدها تاثیر مستقیم و معنادار داشتند (001/0P<).بحث و نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه می‌تواند توسط مدیران و مسئولان نظام‌های آموزشی به‌ویژه نظام آموزش عالی با هدف توسعه آینده پژوهی مدیریت دانش در راستای ایجاد مزیت رقابتی مورد استفاده قرار گیرد.
